نشست «الهیات عصب‌شناختی» (رهیافتی بر گرایش، بینش و کنش دینی از منظر عصب‌شناسی)

دکتر باشی زاده مقدم در ابتدای بحث به پیشینهٔ این علم از زمان از افلاطون و ارسطو اشاره کرد و گفت: از زمان قرون وسطی بیشترین چالش میان علم و دین ایجاد شده و از آن زمان انقلاب های متعددی از قبیل نیوتونی و کوپرنیکی رخ داد… وی پس از آن به جایگاه مطالعات الهیات عصب‌شناسی در مطالعات علم و دین پرداخت:
نگرهٔ واگرا: تجربه‌های معنوی و دینی معلول رخدادهای درون ارگانیسم فرآیندهای دستگاه عصبی (Reductionism)
نگرهٔ همگرا: مؤیدی بر اصالت تجربه‌های معنوی و دینی
•جایگاه خدا(God spot)
•هوش معنوی(SQ)
•ژن خدا(God gene)

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم قرآن و حدیث در ادامه به معرفی الهیات عصب شناختی و علم اعصاب دین پرداخت:
الاهیات ‌عصب‌شناختی (Neorotheology):
دانشی میان‌رشته‌ای که ارتباط علوم اعصاب، دین و الهیات را مورد مطالعه قرار می‌دهد و پیش قراولان آن: «نیوبرگ، هامر، پرسینگر، مک نامارا، داکیلی» هستند.
علم اعصاب دین (Neuroscience): دانشی میان ‌رشته‌‌ای که به مطالعهٔ پدیده‌های دینی در سطح فرآیندها و کارکردهای مغزی و سلول‌های عصبی می‌پردازد و هدف آن شناسایی بستر عصب ‌زیست ‌شناختی سازوکارهایی است که تفکر و رفتار دینی را شکل دهد.

🔸وی پس از آن اذعان کرد:
آزمایشاتی که در محیط آزمایشگاه بر روی بیماران یا داوطلبین، بوسیلهٔ کلاه‌خود آهنی یا دارونماها که برای القای تحریکات مغزی جهت ایجاد تجارب روحانی و معنوی صورت می‌گیرند؛ الزاما معتبر نبوده و ممکن است فرد تحت ‌الشعاع شرایط آزمایشگاهی و… قرار گیرد و به شکل تلقینی احساس تجربهٔ معنوی به وی دست دهد.

باشی‌زاده مقدم در ادامه به پیوند مفهوم فطرت در آموزه‌های دینی و پیش‌زمینه‌های خداباوری ذیل «آیهٔ ۳۰ سورهٔ روم» اشاره کرد.

عضو وابستهٔ انجمن فلسفهٔ دین ایران، در ادامه به انواع بینش‌های الهیاتی پرداخت:
آگاهی ثانویه، که به ایمان اشتدادی (متأهلانه) ختم می‌شود و این نوع ایمان اختیاری و غیر قابل فروکاهش به قوانین فیزیکی است.

🔺آگاهی اولیه به ایمان حدأقلی(شهودی) ختم می‌شود و این نوع از ایمان غیر اختیاری و قابل فروکاهش به قوانین فیزیکی است.

کارشناس جانورشناسی، پس از آن به انعطاف پذیری نورونی (Neuroplasticity) و همچنین، ایجاد تغییرات شناختی از طریق ایجاد مناسک عبادی و تأثیر سه مؤلفهٔ «توجه _ هیجان _ تکرار» اشاره کرد.

وی در پایان جلسه ضمن اشاره به نظریات گسترده و گوناگون در این بحث، به معرفی برخی از مقالات و منابع و پیش قراولان این دانش اشاره کرد و پس از آن به پاسخگویی سوالات مخاطبان پرداخت.

فایل ارائه این نشست را می توانید در زیر مشاهده کنید

الاهیات-عصب_شناختیدریافت