هوش مصنوعی از دیدگاه فلسفه

پس از ایدۀ تست تورینگ، مباحث بسیار زیادی بین کسانی که مخالف هوش مصنوعی بودند و کسانی که موافق بودند مطرح شده است و گروه بسیار قوی از متفکران انگلیسی و آمریکایی برضد هوش مصنوعی هستند. این مسائل بین فلاسفه هم مطرح است. تاکنون در هالیوود از سوی کسانی که در حوزۀ فلسفه می نویسند چندین فیلم دربارۀ هوش مصنوعی با عنوان «artificial intelligence» ساخته شده است. حتی فیلم هایی که از هوش مصنوعی به صورت های مختلف، نه با عنوان مستقیم استفاده کرده اند نیز وجود دارند؛ مثل فیلم مرد ۲۰۰ ساله که خاصیت میرا بودن و انعطاف پذیری مانند انسان را در ربات ۲۰۰ ساله ای ترسیم کند که با نوۀ سازنده اش ازدواج می کند و در آخر هم می میرد. یا سه گانه یا چهارگانه هایی که تحت عنوان «ترمیناتور» ساخته شده است. رباتی که از زمان آینده می آید، خودش را با انسان ها قاطی می کند و می خواهد نجات گر نسل انسان ها باشد. یا فیلم هایی که ترکیبی از ربات و انسان را مطرح می کنند و یا حتی ذهن هنرمندهایی مثل ژول ورن که پیش بینی می کرد ما می توانیم کارهایی را در این زمینه بکنیم. آن ها هم ذهن خلاقانه شان به سمتی می رود که جنگ بین ربات ها و انسان و چیزهای دیگری را مطرح می کنند. این مسائل باعث می شود که اندیشمندان حوزۀ فلسفۀ اسلامی به مباحث زیرساختی امکان پذیر بودن بحث هوش به روایت های مختلفش بپردازند تا دیدگاه فلسفۀ اسلامی در این زمینه واضح شود؛ به ویژه اگر بُعد عواطف و مباحث اخلاقی را نیز ضمیمه کنیم. تخصص آقای شهریاری در ابعاد حوزوی به این مسئله ارتباط پیدا خواهد کرد. تمام مباحث هویت و اخلاق در این زمینه جایگاه پیدا می کند. به ویژه الان که دنیای وب سه، بعد از اینکه وب دو مطرح شده بود دنیای مشارکت کاربران با کامپیوتر به شکل قوی از سال ۲۰۰۲ مطرح شد، بعد از ۲۰۱۰ به شدت، Customize، سفارشی شدن و شخصی سازی کسانی که در محیط وب فعالیت می کنند پررنگ تر شده است. دنیای اطلاعات سنگین و اینکه هر کسی دستگاهش ارتباطی که با دنیای شبکۀ اینترنت و میلیاردها نود و گره روبرو است؛ اما براساس علایق این شخص سفارش می شود و به صورت هوشمندانه متوجه می شوند که در چه حوزه ای فعالیت می کند و به شکل خاصی جستجویی که من دارم نتایجش با جستجویی که دانشجوی رشتۀ ادبیات دارد تفارت داشته و جواب های متفاوتی از جانب ماشین به او ارائه خواهد شد و جذابیت های دیگری که الان در این زمینه هست. به دنبال ساخت ربات از فوتبالیست های مشهور هستند که بتواند برنده شود و می گویند ما می توانیم تا بیست سال آینده به این مسئله برسیم و تاکنون هم چندبار پیش رفتند و شکست خوردند، ربات های شبیه انسان که در زلزله می توانند کمک کنند. بحث انسان را در جایی مطرح کردیم که تورینگ مطرح کرده بود اما از حوزۀ انسان فراتر می روند و شبیه سازی حیوانات را هم مطرح می کنند. انواع و اقسام حرکات حیوانات که دنیای غریزی خاصی و هوشمندی متفاوتی در آن ها وجود دارد. الگوریتم های متفاوتی از آن ها استخراج می کنند و از حرکت پرندگان، زنبور عسل، مورچه ها و نحوۀ موفقیتی که در کارشان وجود دارد الهام می گیرند.